بیپرده با چهرههای نفتی:
بیژن زنگنه از ژنرال نفت تا کرسنت؛ پنجمین وزیر نفت ایران چه کرد؟+فیلم
به گزارش «انرژی پرس»، به گزارش «انرژی پرس»، بیژن نامدار زنگنه، متولد ۳۰ شهریور ۱۳۳۱ در کرمانشاه، از اوایل دهه ۱۳۶۰ وارد عرصه سیاست شد و با سابقهای طولانی در وزارتخانههای جهاد سازندگی، نیرو و نفت، به یکی از بحثبرانگیزترین چهرههای تاریخ ایران بدل شد.
زندگینامه و تحصیلات
زنگنه در کرمانشاه به دنیا آمد و تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در کرمانشاه و تهران گذراند. او در سال ۱۳۵۰ وارد رشته مهندسی راه و ساختمان دانشگاه تهران شد و در سال ۱۳۵۶ با رتبه ممتاز فارغالتحصیل گردید. از همان سال به عضویت هیئت علمی دانشگاه صنعتی خواجهنصیرالدین طوسی درآمد و تا سال ۱۳۸۵ بهعنوان استاد تمام در این دانشگاه تدریس کرد.
سوابق اجرایی؛ از جهاد سازندگی تا وزارت نیرو
زنگنه در آبان ۱۳۶۱ به شورای مرکزی جهاد سازندگی پیوست و از سال ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۷ نخستین وزیر جهاد سازندگی جمهوری اسلامی بود. او در دولت سوم میرحسین موسوی با ۱۱۰ رأی موافق و در دولت چهارم با ۱۶۱ رأی اعتماد، این مسئولیت را ادامه داد. در واپسین سال دولت چهارم، به مدت یک سال وزیر نیرو شد و سپس در دولتهای پنجم و ششم اکبر هاشمی رفسنجانی، هشت سال دیگر وزارت نیرو را در اختیار داشت.
دوره نخست وزارت نفت
بیژن زنگنه در سال ۱۳۷۶ و در دولت هفتم محمد خاتمی، با ۲۱۳ رأی موافق بهعنوان وزیر نفت انتخاب شد و در دولت هشتم نیز با ۱۶۶ رأی اعتماد، این سمت را حفظ کرد. در این دوره، قراردادهای موسوم به «بایبک» معرفی شد و توسعه میدان گازی پارس جنوبی شتاب گرفت؛ پروژهای که امروز بخش عمده گاز مصرفی کشور را تأمین میکند.
با این حال، همین دوره با یکی از جنجالیترین قراردادهای تاریخ نفت ایران گره خورد: قرارداد کرسنت برای فروش گاز میدان سلمان به شرکت اماراتی کرسنت، با قیمتی که منتقدان آن را بهمراتب پایینتر از نرخ واقعی و پیشبینیهای بازار جهانی میدانستند. همچنین پرونده استاتاویل نروژ و افشای پرداخت رشوه، سایه سنگینی بر وزارت نفت انداخت. هرچند زنگنه در سال ۱۳۸۴ از وزارت کنار رفت، اما حواشی این قراردادها همچنان ادامه یافت.
بازگشت به وزارت؛ تحریمها و IPC
زنگنه در سال ۱۳۹۲ و در دولت یازدهم حسن روحانی، با ۱۶۶ رأی اعتماد دوباره به وزارت نفت بازگشت؛ آن هم در شرایطی که صنعت نفت ایران زیر فشار شدید تحریمها قرار داشت. او الگوی جدید قراردادهای نفتی (IPC) را با هدف جذب دوباره شرکتهای بزرگ خارجی معرفی کرد و زمینه بازگشت شرکتهایی چون توتال را فراهم ساخت؛ تلاشی که در نهایت با تشدید تحریمها ناکام ماند.
در این دوره، حمایتهایی از سوی برخی چهرهها از جمله احمد توکلی از انتخاب زنگنه صورت گرفت، اما منتقدان بار دیگر پرونده کرسنت و نیز حواشی سیاسی سال ۱۳۸۸ را یادآوری کردند. در کنار اینها، پرونده بابک زنجانی بهعنوان یکی از بزرگترین رسواییهای نفتی دوران تحریم شکل گرفت؛ پروندهای که اخیراً نیز با اظهارات تازه زنجانی علیه زنگنه، دوباره به صدر اخبار بازگشته است.
توسعه زیرساختها در سایه هزینههای سنگین
در دولت یازدهم، تولید نفت ایران از حدود ۲.۷ میلیون بشکه در روز به ۳.۸ میلیون بشکه رسید و صادرات نفت از مرز دو میلیون بشکه عبور کرد. در دولت دوازدهم نیز بهرهبرداری از پنج فاز پارس جنوبی، توسعه سه میدان نفتی غرب کارون، راهاندازی ۱۲ مجتمع پتروشیمی و تکمیل پالایشگاه ستاره خلیج فارس در کارنامه وزارت نفت ثبت شد. زنگنه در سال ۱۴۰۰ نسبت به اجرای قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین نیز ابراز امیدواری کرد.
با این حال، منتقدان معتقدند این دستاوردها در برابر خسارتهای ناشی از پروندههایی چون کرسنت و توتال ناچیز است. افزون بر این، نارضایتی گسترده کارگران صنعت نفت از قراردادهای پیمانکاری و انتقادها نسبت به تمرکز مدیریت بر حلقهای نزدیک به وزیر، به اعتراضات معیشتی و مدیریتی دامن زد.
دوگانهترین چهره نفتی ایران
در سال ۲۰۲۵، بیژن زنگنه اگرچه بازنشسته شده، اما همچنان در عرصه سیاست و اظهارنظرهای عمومی حضور دارد. او اخیراً از «خارج شدن کشور از ریل درست» انتقاد کرده است. در عین حال، پرونده کرسنت همچنان باز است و محکومیتهای بینالمللی، ایران را با پرداخت خسارت و حتی مصادره اموال مواجه کردهاند. شکایت زنگنه از برخی منتقدان رد شده و مخالفانش همچنان او را مسئول این خسارتها میدانند.
کارنامه زنگنه، بیش از هر چیز، روایتی دوگانه است: توسعه زیرساختهای انرژی در کنار پروندههایی که میلیاردها دلار هزینه بر اقتصاد ایران تحمیل کردهاند. پرسش اصلی همچنان باقی است؛ آیا «شیخالوزرا» روزی ناگزیر به پاسخگویی شفاف خواهد شد، یا این حاشیهها همچنان ادامه خواهند یافت؟
برچسب ها :بیپرده با چهرههای نفتی ، بیژن زنگنه ، پرونده کرسنت ، پنجمین وزیر نفت ایران ، وزیر نفت
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰