بزرگترین بازندگان سودسازی پالایشی ها کدام شرکت‌ها بوده‌اند؟

به گزارش اختصاصی انرژی پرس، در ۹ ماهه سال جاری، عملکرد پالایشگاه‌های بورسی کشور با کاهش معناداری در سودسازی همراه بوده است. بررسی داده‌های منتشرشده نشان می‌دهد، غیر از پالایشگاه تبریز «شبریز» که رشد ۲۳ درصدی سود را ثبت کرده، سایر پالایشگاه‌ها کاهش سودسازی قابل‌توجهی را تجربه کرده‌اند.

در این میان، پالایشگاه بندرعباس «شبندر» با کاهش ۵۹ درصدی و لاوان «شاوان» با افت ۵۸ درصدی، بیشترین کاهش سودسازی را داشته‌اند. پالایشگاه‌های اصفهان «شپنا» و شیراز «شراز» نیز به ترتیب با افت ۴۸.۲ درصدی و ۲۳ درصدی در رده‌های بعدی قرار گرفته‌اند.

سقوط کرک اسپرد در سال ۱۴۰۳

یکی از مهم‌ترین دلایل این کاهش، افت قیمت جهانی فرآورده‌های نفتی و کرک اسپرد پالایشگاه‌ها در یک سال اخیر است. کاهش نسبت کرک اسپرد و قیمت‌های جهانی به ‌طور مستقیم حاشیه سود پالایشگاه‌ها را تحت تاثیر قرار داده و باعث افت سود عملیاتی آن‌ها شده است.

قیمت‌گذاری دستوری و ناترازی هزینه‌ها

سیاست‌های قیمت‌گذاری دستوری در بازار داخلی، از جمله تعیین سقف قیمتی برای فرآورده‌های نفتی نظیر بنزین، فشار زیادی به سودآوری پالایشگاه‌ها وارد کرده است. تا آنجا که حتی مدیران برخی از پالایشگاه‌ها مدعی زیان‌دهی تولید بنزین هستند.

از سوی دیگر، هزینه‌های تولید و نگهداری تجهیزات به دلیل تحریم، تورم و افزایش نرخ ارز، رشد قابل‌توجهی داشته و حاشیه سود پالایشگاه‌ها را کاهش داده است.

نزول شدید سودسازی صنعت پالایشی

۶ پالایشگاه بورسی در ۹ ماهه امسال موفق شدند مجموعا هزار و ۱۰۶ همت درآمدزایی کنند که در مقایسه با درآمد ۸۰۷ هزار و ۲۴۹ میلیارد تومانی ۹ ماهه سال گذشته حدود ۳۷ درصد افزایش داشته است.

این روند نتوانست سود صنعت پالایشی را در ۹ ماهه امسال بالا ببرد؛ چرا که مجموع هزینه تولید (بهای تمام شده) صنعت پالایشی در این مدت حدود ۴۰ درصد افزایش داشت و از رشد درآمد این صنعت سبقت گرفت. این موضوع سبب شد تا مجموع سود خالص صنعت پالایشی در ۹ ماهه ۱۴۰۳ حدود ۴۰ درصد پایین بیاید و به ۴۹ هزار و ۱۱۲ میلیارد تومان برسد.

حال باید دید کدام یک از این پالایشگاه‌ها وضعیت وخیم‌تری دارند. انرژی پرس در این گزارش کارنامه سودسازی پالایشگاه‌های بورسی را مورد بررسی قرار داده است.

بیشترین افزایش درآمد نفتی‌ها در ۹ ماهه سال

طبق جدولی که از درآمدزایی پالایشگاه‌ها آورده شده است، تمامی پالایشی‌های بورسی در ۹ ماهه ۱۴۰۳ موفق به افزایش درآمد خود شده‌اند. این روند ارتباطی به عملکرد تولید پالایشگاه‌ها ندارد و صرفا به واسطه رشد قیمت دلار شکل گرفته است.

با وجود این قضیه دو پالایشگاه تهران و تبریز بهتر از سایر رقبا عمل کردند؛ نگاهی به صورت‌های مالی ۹ ماهه پالایشگاه‌های بورسی نشان می‌دهد در این مدت پالایش نفت تهران با افزایش ۵۱ درصدی درآمد، بهترین عملکرد را از نظر درآمدزایی میان رقبای خود به ثبت رسانده است.

پالایشگاه تبریز نیز دیگر پالایشگاه موفق در زمینه رشد درآمد ۹ ماهه ۱۴۰۳ بوده است. به طوری که درآمد این شرکت از ۷۵ هزار و ۳۷۸ میلیارد تومان در ۹ ماهه ۱۴۰۲ با رشد حدود ۴۷ درصدی به ۱۱۰ هزار و ۹۲۸ میلیارد تومان در ۹ ماهه ۱۴۰۳ رسیده است.

بیشترین افزایش هزینه تولید پالایشی‌ها در ۹ ماهه ۱۴۰۳ (بهای تمام شده)

اما موضوعی که موجب سقوط سودسازی پالایشگاه‌ها شد، افزایش هزینه‌های تولید این صنعت بود. طبق صورت‌های مالی ۹ ماهه ۱۴۰۳ پالایشگاه‌های بورسی، دو شرکتی که بیشترین رشد درآمد را داشتند، بیشترین افزایش بهای تمام شده را نیز از آن خود کردند.

چرا که افزایش مقدار تولید و فروش طبیعتا رشد هزینه‌ها را نیز در پی دارد. بدین ترتیب پالایشگاه تهران با رشد ۵۶.۱ درصدی و تبریز با رشد ۵۰ درصدی «بهای تمام شده محصولات فروش رفته» خود دو شرکتی بودند که رتبه یک و دو بیشترین افزایش هزینه تولید را به خود اختصاص دادند.

همچنین پالایشگاه لاوان، بندرعباس، شیراز و اصفهان نیز دیگر شرکت‌های پالایشی بودند که در ۹ ماهه ۱۴۰۳ با افزایش سنگین بهای تمام‌شده روبه‌رو شدند.

همان‌طور که مشاهده می‌شود، افزایش قیمت خوراک و هزینه دستمزد در ۹ ماهه ۱۴۰۳ «بهای تمام‌شده» تمامی پالایشگاه‌ها را بالا برده است.

سقوط سودآوری پالایشگاه‌ها در ۹ ماهه سال

همان‌طور که در دو جدول بالا مشخص است، رشد هزینه تولید در صنعت پالایشی از رشد درآمد این صنعت سبقت گرفته است. این موضوع سود خالص اکثر پالایشگاه‌های بورسی را در ۹ ماهه کاهش داده که در نمودار زیر به خوبی مشخص است.

همان‌طور که پیداست تنها پالایشگاهی که در این دوره توانست سود خالص خود را بالا ببرد، پالایش نفت تبریز بوده است. به طوری که سود خالص این شرکت از چهار هزار و ۸۰۹ میلیارد تومان در ۹ ماهه ۱۴۰۲ با رشد ۲۳ درصدی به پنج هزار و ۹۱۵ میلیارد تومان در ۹ ماهه ۱۴۰۳ رسیده است.

بیشترین کاهش سودسازی پالایشگاه‌های بورسی    

در طرف مقابل اما تعداد پالایشگاه‌هایی که در ۹ ماهه ۱۴۰۳ با کاهش سودسازی روبه‌رو بودند، بیشتر بود. در این میان وضعیت پالایشگاه بندرعباس از سایر نفتی‌ها وخیم‌تر بود و به نوعی این پالایشگاه در بحران سودسازی غرق شد.

همچنین پالایشگاه لاوان با کاهش ۵۸ درصدی سود خالص دومین پالایشگاهی بود که بیشترین افت سودسازی را در ۹ ماهه امسال تجربه کرده است.

پالایشگاه اصفهان اما توانست از انتهای جدول فاصله بگیرد و رتبه سوم ضعیف‌ترین عملکرد سودسازی را به دست بیارد.