با فعال شدن مکانیسم ماشه تخفیف‌های سنگین نفتی در راه است
به گزارش «انرژی پرس»، با نزدیک شدن به زمان فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های بین‌المللی بار دیگر، بحث تاثیر پذیری صادرات نفت ایران از این تحریم همه‌جانبه داغ شده است. دولت می‌گوید اسنپ‌بک بیش از آنکه در واقعیت اثر گذار باشد، بار روانی برای مردم و کشور دارد و حتی در صورت فعال شدن آن، فروش نفت بدون وقفه ادامه خواهد داشت. در خصوص این موضوع با عبدالله باباخانی، کارشناس انرژی گفت‌وگو اختصاصی انجام شد تا به شکل روشن‌تر به این موضوع بپردازیم.
نفت ایران بعد از تحریم؛ افزایش تخفیف به‌جای افزایش قیمت
عبدالله باباخانی، کارشناس انرژی، درباره تأثیر فوری مکانیسم ماشه بر قیمت نفت ایران توضیح می‌دهد: فعال شدن مکانیسم ماشه معمولاً «ریسک‌پریمیوم تحریمی» را به‌سرعت افزایش می‌دهد. در بازار ایران، این امر به‌جای افزایش قیمت، به شکل تخفیف بیشتر نسبت به شاخص‌های نفتی (مانند دبی یا برنت) ظاهر می‌شود. در نتیجه، قیمت خالص دریافتی ایران کاهش می‌یابد، زیرا هزینه‌های بیمه، حمل‌ونقل و انتقال پول افزایش پیدا می‌کند. برخی محموله‌ها ممکن است معطل بمانند یا از طریق روش‌های پرهزینه‌تر مانند انتقال کشتی‌به‌کشتی و مسیرهای طولانی‌تر جابه‌جا شوند که این نیز قیمت نهایی را پایین‌تر می‌آورد.
او افزود: با افزایش ریسک‌های حقوقی و عملیاتی، خریداران برای جبران مخاطرات تحریم، حمل‌ونقل و پرداخت، تخفیف بیشتری مطالبه می‌کنند. حتی اگر قیمت جهانی نفت بالا باشد، قیمت محموله‌های ایران ممکن است نسبت به شاخص‌های منطقه‌ای کمتر باشد. میزان تخفیف به سه عامل وابسته است: شدت اجرای تحریم‌های ثانویه، رقابت با عرضه‌کنندگان ارزان‌قیمت (مانند روسیه) و انعطاف‌پذیری ایران در ارائه تسهیلات برای بیمه، حمل‌ونقل و تسویه مالی به‌منظور کاهش ریسک خریدار.
این کارشناس درباره ریسک‌های ناشی از تحریم‌ها توضیح داد: ریسک ادراکی باعث کاهش تعداد واسطه‌های مایل به معامله و افزایش «هزینه ریسک» می‌شود. این موضوع به معنای بیمه‌های گران‌تر، کرایه‌های بالاتر، سود بیشتر دلالان و درخواست تخفیف بیشتر از سوی خریداران است. برخی بانک‌ها و ترمینال‌ها همکاری را متوقف می‌کنند و فرآیند تسویه پیچیده‌تر می‌شود. در نتیجه، ایران با کاهش قیمت خالص دریافتی و افزایش احتمال لغو یا تأخیر در بارگیری مواجه می‌شود، حتی اگر حجم اسمی صادرات چندان کاهش نیابد.
پایداری اثر مکانیسم ماشه وابسته به کاهش واقعی عرضه است
خبر فعال شدن مکانیسم ماشه می‌تواند قیمت‌های کاغذی در معاملات لحظه‌ای را تکان دهد، اما پایداری این اثر وابسته به مختل شدن واقعی عرضه است. به گفته باباخانی، اگر صادرات ایران به شکل ملموس کاهش نیابد، بازار جهانی پس از چند روز به حالت تعادلی بازمی‌گردد، این کارشناس بیان کرد: بازار جهانی نفت معمولاً به خبرهای ژئوپلیتیک واکنش لحظه‌ای نشان می‌دهد، اما اثر پایدار وقتی شکل می‌گیرد که جریان‌های واقعی عرضه مختل شود. درباره ایران، واکنش اولیه بیشتر روانی است (نوسان کوتاه‌مدت قیمت‌های کاغذی)؛ ماندگاری اثر وابسته به این است که صادرات روزانه واقعاً افت کند یا هزینه‌های لجستیک و بیمه آن‌قدر بالا برود که عرضه مؤثر به بازار کم شود. در غیر این‌صورت، بازار پس از چند روز تعدیل می‌کند.
او همچنین در خصوص اثر کوتاه‌مدت و بلند مدت این تحریم‌ها گفت: در کوتاه‌مدت، اگر سازوکارهای فعلی فروش (ناوگان خاکستری، تهاتر، تغییر مبدأ) برقرار بماند، افت صادرات می‌تواند محدود و پلکانی باشد. اما در بلندمدت، با تشدید ردیابی کشتیرانی، بیمه و بانکداری، احتمال فشرده شدن کانال‌ها و کاهش پایدار صادرات بالاتر می‌رود. میزان محدودیت به شدت همراهی خریداران آسیایی و سخت‌گیری ثانویه آمریکا/اروپا بستگی دارد؛ سناریوی محتاطانه کاهش صدها هزار بشکه‌ای را محتمل می‌داند، نه قطع کامل.
خرید نفت ایران پس از اسنپ‌بک: ممکن، اما با هزینه‌ای بیشتر
برخی کارشناسان معتقدند که با فعال شدن مکانیسم ماشه، خریداران عمده نفت ایران، مانند چین، ممکن است برای تأمین نفت خود به سمت کشورهای دیگر بروند. با این حال، تجربه نفت روسیه و خریداران آن نشان می‌دهد که این موضوع چندان قابل پیش‌بینی نیست. آمریکا و کشورهای اروپایی خریداران نفت روسیه، از جمله هند، را تهدید به تحریم و اعمال تعرفه کردند، اما در عمل، این خریداران به خرید نفت روسیه ادامه دادند. اگرچه تحریم‌هایی که علیه ایران صورت می‌گیرد متفاوت است اما این مسئله نشان می‌دهد دیگر کشورهای اروپایی و آمریکا نمی‌توانند به راحتی در اقتصاد کشورهای دیگر دخالت کنند. باباخانی در این خصوص می‌گوید:
چین انعطاف‌پذیرتر است و از طریق پالایشگاه‌های مستقل، تهاتر، و تسویه غیردلاری می‌تواند بخشی از خرید را حفظ کند؛ اما احتمال تاخیر، تغییر مسیر و افزایش تخفیف بالا می‌رود. هند حساس‌تر به فشارهای ثانویه و روابط با آمریکا است؛ خرید مستقیمش احتمالاً سخت‌تر می‌شود و به سمت نفت ارزان روسیه یا سبد متنوع‌تر می‌رود. در مجموع، ادامه خرید کاملاً ناممکن نیست، ولی پرهزینه‌تر و کندتر می‌شود.
دولت برای سناریو کسری بودجه آماده باشد
این کارشناس انرژی درباره پیامدهایی که ممکن است مکانیسم ماشه برای دولت به‌وجود بیاورد گفت: کاهش قیمت تحقق‌یافته و تأخیر در وصول ارز، درآمدهای نفتی دولت را کاهش و کسری بودجه را افزایش می‌دهد. جبران آن معمولاً با انتشار بدهی، برداشت از صندوق‌ها، کاهش سرمایه‌گذاری عمرانی یا فشار مالیاتی و افزایش نرخ ارز انجام می‌شود. نتیجه می‌تواند تورم بالاتر، تأخیر پروژه‌های زیرساختی و آسیب به رشد باشد. اگر هم صادرات حجمی حفظ شود اما با تخفیف سنگین، باز هم درآمد ریالی واقعی تضعیف خواهد شد.
راهکارهای مقابله با مکانیسم ماشه ؛ از تسویه حساب غیردلاری تا تهاتر کالا
عبدالله باباخانی در پایان درباره راهکارهای مقابله با چالش‌های مکانیسم ماشه و کاهش اثرات آن توضیح داد: چندین راه‌حل عملی وجود دارد، از جمله: گسترش سوآپ و ترانزیت منطقه‌ای نفت خام و فرآورده‌ها، استفاده از تسویه‌حساب غیر دلاری (مانند یوان، روپیه یا روبل)، تهاتر کالا یا پروژه، ترکیب نفت (بلندینگ) و تغییر مبدأ فنی، توسعه ناوگان کشتی‌ها و استفاده از چارترهای خاکستری و بیمه‌های جایگزین، فروش به‌صورت CIF (با تحمل ریسک حمل توسط فروشنده) و پیش‌فروش یا مالی‌سازی محموله‌ها. همچنین، سرمایه‌گذاری در پالایشگاه‌های داخلی برای تبدیل نفت خام به فرآورده و صادرات فرآورده‌ها با ریسک کمتر، می‌تواند قدرت مانور ایران را در بازار افزایش دهد.
برچسب ها :اسنپ بک ، تحریم نفتی ، تخفیف نفت ایران ، قیمت نفت ایران ، مکانسم ماشه ، نفت
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰