بازی‌های پشت پرده در آزادگان، بزرگترین میدان نفتی ایران +فیلم

به گزارش اختصاصی «انرژی پرس»، میدان نفتی آزادگان، یکی از بزرگ‌ترین و ارزشمندترین ذخایر نفتی ایران و جهان به دلیل موقعیت استراتژیک و حجم بالای ذخایر، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده، اما این میدان به دلیل سوءمدیریت و تصمیم‌گیری‌های نادرست، با چالش‌های جدی در زمینه توسعه و بهره‌برداری مواجه بوده و به کابوسی برای صنعت نفت کشور تبدیل شده است.

ایران و عراق به‌طور مشترک از این میدان بهره‌برداری می‌کنند و عراق این میدان را با نام مجنون می‌شناسد.

حجم ذخیره درجای نفت این میدان بیش از ۳۳ میلیارد بشکه تخمین زده شده است.

این میدان طی سال‌های زیادی درگیر قراردادهای نافرجام، تعویق‌های طولانی و تغییر سیاست‌های دولت بوده است.

آرزوهای بر باد رفته در میدان نفتی آزادگان/ آغاز پر امید؛ ادامه‌ای تلخ

میدان آزادگان پس از کشف در سال ۱۳۷۶، بارها شاهد تغییر پیمانکار بوده است.

از قرارداد با شرکت ژاپنی اینپکس تا واگذاری به شرکت ملی نفت چین و در نهایت، سپردن آن به شرکت‌های داخلی، این میدان به محلی برای آزمون و خطا تبدیل شده است. هر بار با تغییر پیمانکار، پروژه توسعه از نو آغاز شده و سرمایه‌های هنگفتی به هدر رفته است.

به این صورت که در سال ۲۰۰۱ دولت (سید محمد خاتمی) یک قرارداد توسعه برای این میدان نفتی با شرکت اینپکس ژاپن بست اما پس از ۵ سال به دلیل عدم فعالیت این شرکت، قرارداد از سوی وزارت نفت ایران لغو شد.

پس از ۷ سال تعلل این‌بار دولت با شرکت ملی نفت چین قرارداد بست؛ یک قرارداد در سال ۱۳۸۹ برای توسعه میادین آزادگان جنوب به ارزش ۲.۵ میلیارد دلار و یک قرار داد در سال ۱۳۸۶ به جهت اکتشاف و توسعه میدان نفتی آزادگان شمالی.

طبق قرارداد با چینی‌ها باید طی ۵۲ ماه حجم تولید از میدان باید به روزانه ۳۲۰ هزار بشکه برای مدت ۳ سال افزایش می‌یافت که بعد از گذشت حدود چهار سال این طرح کمترین پیشرفتی نداشت و به دلیل تعلل در توسعه این میدان مشترک با عراق در اردیبهشت ۱۳۹۳ از سوی بیژن زنگنه خلع ید شد.

عراق پیش می‌رود؛ ایران جا می‌ماند

تعلل در توسعه این میدان مشترک با عراق، به ویژه در مقایسه با پیشرفت‌های قابل توجه عراق در توسعه بخش خود از میدان، موجب خسارات جبران‌ناپذیری به کشور شد.

با وجود گذشت سال‌ها از کشف میدان آزادگان و تلاش‌های متعدد برای توسعه آن، میزان تولید نفت از این میدان همچنان بسیار پایین‌تر از ظرفیت واقعی آن است.

تولید روزانه این میدان در حالی به حدود ۱۴۰ هزار بشکه نفت در روز رسیده که ظرفیتی بیش از ۵۰۰ هزار بشکه را دارد.

قراردادی جدید؛ پرسش‌های بی‌پاسخ

توسعه این میدان در اواخر دولت روحانی به بانک پاسارگاد سپرده شد اما با روی کار امدن دولت سیزدهم و سکانداری جواد اوجی، طی یک اتفاق عجیب و مبهم، این طرح از پاسارگاد گرفته شد و قرارداد توسعه یکپارچه میدان مشترک نفتی آزادگان به ارزش ۱۱ میلیارد دلار بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت دشت آزادگان اروند متشکل از ۹ شرکت حقیقی از جمله ۸ بانک امضا شد.

سعید ساویز، کارشناس حوزه انرژی، در گفتگو با «انرژی پرس» نسبت به آینده توسعه میدان نفتی آزادگان ابراز نگرانی کرد. او با اشاره به شرکت جدیدی که مسئولیت توسعه این میدان را بر عهده گرفته، اظهار کرد: نه نیروی متخصص کافی در این شرکت وجود دارد و نه مدیریت قوی و چالاک. حتی شنیده‌ها حاکی از آن است که این شرکت از نظر مالی نیز با چالش‌های جدی مواجه است و ممکن است بودجه آن به ۵۰۰ میلیون دلار هم نرسد؛ من به این گروه خوشبین نیستم».

به باور کارشناسان یکی از مهم‌ترین دلایل عدم پیشرفت در توسعه میدان آزادگان، تغییر مکرر پیمانکاران و عدم شفافیت در انتخاب آن‌ها است.

ساویز با انتقاد از روند تغییر پیمانکاران در پروژه آزادگان، تاکید کرد: تعلل در توسعه این میدان، خسارات جبران‌ناپذیری به کشور وارد کرده است. مسئولانی که زمانی برای خروج شرکت‌های خارجی از این پروژه مرثیه می‌خواندند، اکنون در برابر این پرسش قرار دارند که چرا با کنار گذاشتن یک شرکت توانمند مانند پاسارگاد و سپردن کار به یک شرکت تازه تاسیس، دیگر مرثیه سرایی نمی‌کنند و سکوت کرده‌اند؟ چه کسی اسخگوی این عدم‌النفعی است که به کشور تحمیل شده است؟

به اعتقاد ساویز این یک موضوع ملی است و همه شهروندان در سرنوشت آن سهیم هستند. از این رو، ضرورت دارد نهادهای نظارتی مثل مجلس که به مسایل پایین دست‌تری مانند حقوق کارکنان صنعت نفت ورود میکنند بر عقب ماندگی توسعه میدان نفتی آزادگان نیز ورود کنند تا از حقوق مردم در این زمینه دفاع شود.

تصمیمات سلیقه‌ای؛ بلای جان صنعت نفت

تصمیم‌گیری‌های سلیقه‌ای و دخالت‌های سیاسی در این فرآیند، موجب شده تا شرکت‌های توانمند و با تجربه کنار گذاشته شده و شرکت‌هایی با توانایی‌های کمتر جایگزین آن‌ها شوند.

توسعه میدان نفتی آزادگان پیشرفت قابل توجهی نداشته و باید دید سرانجام این میدان نفتی در دولت چهاردهم به کجا خواهد رسید!