از زلزله تا سیاست؛ روایت زندگی علی‌اکبر معین‌فر، اولین وزیر نفت ایران + فیلم

به گزارش «انرژی پرس»، تهران در حال و هوای اوایل قرن گذشته شاهد تولد مردی بود که بعدها نامش در تاریخ ایران ماندگار شد؛ مردی که قرار بود هم زمین را بشناسد و هم نفت را. او نخستین کسی بود که پا به وزارتخانه تازه ‌تاسیس نفت گذاشت؛ علی‌اکبر معین‌فر. تا پیش از او، نفت زیر نظر شرکت ملی نفت بود و هیچ وزارتخانه‌ای نداشت.

معین‌فر در ۲۲ دی ۱۳۰۶ متولد شد و در دانشکده فنی دانشگاه تهران مهندسی راه و ساختمان خواند. بعدها راهی ژاپن شد تا در دانشگاه واسِدا مهندسی زلزله بیاموزد. بازگشت او به ایران، آغاز فصلی تازه در علم مهندسی بود؛ جایی که با تاسیس شبکه شتاب‌نگارهای کشور، به‌حق لقب پدر مهندسی زلزله ایران را گرفت.

اما او فقط مرد آکادمی نبود؛ ریشه‌های فکری‌اش در نهضت ملی و اندیشه‌های مصدق و بازرگان شکل گرفته بود. در دوران ملی شدن نفت، با شور دانشجویی در راهپیمایی‌ها شرکت می‌کرد و پرچم ایران را بر سینه می‌زد که روی آن نوشته بود: «صنعت نفت در سراسر کشور باید ملی شود.»

نخستین تجربه کاری‌اش را در ۲۶ سالگی در پالایشگاه آبادان آغاز کرد، درست همان روزی که خبر کودتای ۲۸ مرداد رسید. سال‌ها بعد، در روزهای پرتب‌وتاب انقلاب، از مهندسی به سیاست قدم گذاشت و در دولت موقت مهدی بازرگان، در ۸ مهر ۱۳۵۸، زمانی که ۵۲ سال داشت، نخستین وزیر نفت ایران شد.

عمر وزارت او کوتاه و کمتر از یک سال بود اما پرچالش؛ از تدوین سیاست‌های تازه تا مناقشه معروف بخشنامه «۶ روز کار در هفته و کار در پنجشنبه‌ها». با استعفای دولت بازرگان پس از تسخیر سفارت آمریکا، او نیز در مهر ۱۳۵۹ از صندلی وزارت خداحافظی کرد.

معین‌فر پس از استعفا از وزارت نفت به فعالیت‌های سیاسی و اجرایی ادامه داد، در اولین دوره مجلس شورای اسلامی حضور یافت و بعدها نیز به‌عنوان مهندس برجسته و پیش‌کسوت مهندسی عمران شناخته شد. او در ۱۲ دی ۱۳۹۶ در ۹۰ سالگی چشم از جهان بست، اما رد پایش هنوز در تاریخ ایران، هم در زیر زمین و هم بر فراز سیاست، زنده است.