اختلاف دولت و مجلس بر سر بنزین

به گزارش انرژی پرس، بنزین به‌تدریج به پاشنه‌آشیل دولت چهاردهم تبدیل می‌شود. اگر دولت تکلیف آن را روشن نکند، دچار مشکلات اساسی خواهد شد، زیرا از یک‌سو سال به سال بر حجم ناترازی تولید و مصرف افزوده شده و از سوی دیگر قیمت پایین این فرآورده زیان بیشتری بر کشور تحمیل می‌کند. مهم‌تر از همه ارزان‌بودن قیمت بنزین در مقایسه با کشورهای همسایه، تمایل به قاچاق و افزایش حجم آن را بیشتر کرده است.

بنزین در روزهای گذشته موضوع داغ بین دولت و مجلس است. در شرایطی که مجلس در حال بررسی لایحه بودجه سال آینده است، تصمیم‌گیری درباره قیمت و بودجه واردات بنزین در سال آینده همچنان بلاتکلیف است. بیشتر نمایندگانی که این روزها درباره بنزین مصاحبه کرده، یا در تریبون مجلس اظهارنظر کرده‌اند، با هرگونه افزایش قیمت بنزین ابراز مخالفت کرده‌اند. با این وجود، برخی هم می‌گویند که با این شیوه قیمت‌گذاری نمی‌توان کشور را اداره کرد.

مثلا رمضانعلی سنگدوینی، نایب‌رییس کمیسیون انرژی گفته است: «‌دولت باید تصمیم بگیرد بر اساس ماده یک قانون هدفمندی یارانه‌ها نسبت‌به اصلاح قیمت بنزین اقدام کند.» در مقابل موسی احمدی، رییس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گفته که: «‌تاکید مجلس بر این است که نباید قیمت بنزین افزایش پیدا کند چراکه محدودیت واردات بنزین حذف شده و دولت می‌تواند در سال آینده به هر میزان که نیاز باشد بنزین وارد کند.»

غلامرضا تاج‌گردون، رییس کمیسیون تلفیق بودجه می‌گوید‌: «‌مجلس نه افزایش قیمت بنزین و نه ممنوعیت واردات بنزین را تصویب نکرده است.» از آن‌سو، مالک شریعتی، عضو کمیسیون انرژی، گران‌سازی و واردات را راهکار رفع ناترازی انرژی ندانسته و معتقد است که مجلس باید جلوی واردات بنزین را بگیرد.
اگرچه این اظهارات همگی بیانگر اختلاف‌نظر شدید برای افزایش قیمت بنزین در سال آینده دارد، اما به نظر می‌رسد گزینه افزایش قیمت بنزین هنوز روی میز دولت قرار دارد. چه آنکه الیاس حضرتی، رییس شورای اطلاع‌رسانی دولت گفته که «تا عید هیچ تصمیمی درباره بنزین گرفته نخواهد شد، چون لایحه بودجه الان در مجلس در دست بررسی است. اگر هم قرار باشد تصمیمی گرفته شود، حتما آقای رییس‌جمهور با مردم هم صحبت خواهد کرد و نظر مردم را به طرق مختلف جویا خواهد شد تا بعد از آن بتواند تصمیم بگیرد.»

خروج طرح بنزین به هر کد ملی از بلاتکلیفی؟

همزمان با موضوع افزایش قیمت بنزین، طرح بنزین به هر کد ملی این روزها یکبار دیگر داغ شده است. به نظر می‌رسد دولت و مجلس درباره اجرای این طرح اتفاق‌نظر بیشتری نسبت‌به برنامه افزایش قیمت بنزین دارند. شهرام دبیری، معاون پارلمانی رییس‌جمهوری گفته است که دولت قصد دارد برنامه سوخت با کدملی را اجرایی کند. او با تاکید براینکه برنامه‌ای برای گرانی بنزین نداریم، گفت: هدفمند کردن یارانه‌ها، مانند ارائه کارت سوخت به خودروها ضروری است و اگر فردی چند خودرو داشته باشد، این عادلانه نیست و نیاز به اصلاح دارد. دبیری افزود: ما بیشتر در جهت توزیع عادلانه یارانه‌ها تلاش می‌کنیم و می‌خواهیم با کد ملی به افراد کارت سوخت بدهیم.

به گفته وی، مهم‌ترین موضوع برای ما، هدفمند کردن یارانه‌ها است، برای مثال در بحث انرژی کارت سوخت را به خودرو می‌دهند و کسی ممکن است
۶ -۵ خودرو داشته باشد، این عادلانه نیست و باید اصلاح شود.

امیرحیات مقدم، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره طرح اختصاص بنزین به هر کد ملی می‌گوید: «یکی از مزایای این طرح می‌تواند شفافیت بیشتر در تخصیص و مصرف بنزین باشد. وقتی مشخص شود که هر فرد چه میزان سهمیه بنزین دارد، امکان رصد دقیق‌تری از مصرف وجود خواهد داشت و این می‌تواند به مدیریت بهتر منابع سوختی کشور کمک کند.»

به گفته این نماینده مجلس اگر طرح به‌درستی اجرا شود و از جنبه‌های آماری و فنی دقیق بررسی شود، می‌تواند به کاهش واردات بنزین و همچنین بهینه‌سازی مصرف سوخت کمک شایانی کند.

حیات مقدم گفته است: «ما با هر طرحی که منجر‌به کاهش مصرف بنزین و جلوگیری از ناترازی در بودجه کشور شود، موافقیم. اما این طرح‌ها باید از نظر فنی و اجرایی به‌گونه‌ای طراحی شوند که هم مصرف را کاهش دهند و هم عدالت در توزیع منابع برقرار شود.» وی تاکید کرد که دولت و مجلس باید با همکاری نزدیک به راهکارهایی دست یابند که نه‌تنها واردات بنزین را کاهش دهند، بلکه هزینه‌های اضافی ناشی از مصرف بی‌رویه سوخت را نیز کاهش دهند.

به دولت اجازه کسب درآمد بدهید!

حمید حسینی، سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان نفت و گاز و پتروشیمی در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» درباره اظهارات اخیر رییس‌جمهور درباره گران‌کردن بنزین گفت: بحثی که آقای رییس‌جمهور مطرح می‌کند بحث جدی است و واقعیتی است که دولت با آن روبه‌روست. از درآمدهای نفتی دولت در سال آینده حدود ۱۲میلیارد دلار آن به بودجه دولت می‌آید و بقیه آن متعلق به صندوق یا برای نیروهای مسلح یا سایر پروژه‌ها است. بودجه‌ای برای سایر پروژه‌ها دیده شده که از آن فقط ۶‌میلیارد دلار را در بودجه آورده است؛ یعنی ۲۱۰‌هزار میلیارد تومان فقط از محل نفت درآمد دارد.

وی افزود: کشوری که فقط ۸۰۰‌هزار میلیارد تومان طبق تبصره ۱۴ یارانه پرداخت می‌کند که نمی‌تواند با درآمد ۲۱۰‌هزار میلیارد تومانی سر کند. علت اینکه از ۱۲‌میلیارد دلار فقط ۶‌میلیارد آن در بودجه دیده شده، این است که می‌خواهند ۶‌میلیارد آن را بنزین و گازوئیل وارد کنند ولی وقتی وارد می‌کنند چیزی دستشان را نمی‌گیرد. دولت نمی‌تواند هم یارانه نقدی بدهد و هم یارانه حامل‌های انرژی بدهد.

حسینی با بیان اینکه دیوان محاسبات اعلام کرده که ۸۱‌میلیون نفر در کشور یارانه دریافت می‌کنند، گفت: دولت باید به شدت غربال کند و این عدد را به حدود ۳۰‌میلیون نفر برساند. معنی ندارد که در کشور این همه آدم هم یارانه نقدی بگیرند هم یارانه سوخت. پس دولت باید تجدیدنظر کند.

او گفت: با فرض اینکه نفت مال ملت است و با قیمت صفر در اختیار پالایشگاه‌ها قرار بگیرد، در این‌صورت هزینه پالایش، نقل‌وانتقال و توزیع بین ۸‌هزار تومان تا ۱۲‌هزار تومان درمی‌آید. دولت باید دستش باز باشد که اگر می‌خواهد بشکه نفت را مجانی در اختیار مردم قرار دهد و درآمدی از این محل نداشته باشد، حداقل بعد از پالایش و توزیع با قیمت واقعی دریافت کنند.

اتحادیه اپکس با تاکید براینکه در این مسیر باید تکلیف تاکسی‌ها و حمل‌ونقل‌های عمومی و اینترنتی روشن شود، یادآورشد: دولت باید قیمت بنزین را منطقی کند؛ نه به این شکل که ناگهانی بنزین شود ۱۲‌هزار تومان بلکه بنزین ۳‌هزار تومانی را به ۸‌هزار تومان افزایش دهد و ۱۵۰۰‌تومانی را به ۴‌هزار تومان تبدیل کند تا مقداری فشار از روی دولت کم شود.

او افزود: از سویی، ما‌به‌التفاوت آن را نیز نباید در یارانه لحاظ کند. باید اجازه دهیم دولت از این محل کسب درآمد کند. این روند برای کشور درست نیست. اینکه کشور برای سال آینده ۷۰۰هزار میلیارد تومان اوراق بدهی چاپ کند و حدود ۵۰۰‌هزار میلیارد تومان هم از صندوق توسعه ملی قرض کند، ۲۱۰‌هزارمیلیارد تومان درآمد نفتی داشته باشیم و بقیه هم درآمدهای مالیاتی باشد؛ خب این بودجه بودجه متوازنی نیست.

حسینی تصریح کرد: دولت باید ناترازی‌های موجود از جمله ناترازی در بودجه، بنزین، گاز، برق و… را برطرف کند و چون منابعی هم برای برطرف کردن این ناترازی‌ها ندارد باید به آن اجازه دهیم که از همین محل کسب درآمد کند. اگر می‌خواهیم از این مرحله عبور کنیم حتما کشور باید دوره ریاضت اقتصادی را تحمل کند وگرنه اگر گشایشی در روابط خارجی صورت نگیرد، قاعدتا دست دولت بسته خواهد ماند و نمی‌تواند کار جدی کند. در نهایت روز به روز ناترازی‌ها بیشتر می‌شود.

به گفته وی، بهتر است مردم یک مقداری سختی‌ها را تحمل کنند تا اینکه سال آینده قطعی برق‌ها به چهار ساعت و بیشتر برسد و دولت بنزین نداشته باشد، گاز نداشته باشد. به هر حال هرگونه جراحی اقتصادی خونریزی و درد هم به دنبال دارد. ولی دولت باید یک فکری کند همچنین ضمن اینکه در کنار این کار دولت باید واردات خودرو را به خودروهای اسقاطی موکول کند؛ اکنون حدود ۳۸درصد خودروهای کشور اسقاطی است که به‌شدت مصرف بالایی دارند.

حسینی بیان کرد: همچنین دولت باید بر جایگاه‌های سوخت هم نظارت داشته باشد. امروز دیگر باگ‌های سامانه‌ای ما پذیرفته نیستند و باید مجموعه راهکارها را اتخاذ کند. ازجمله راهکار قیمتی؛ تنها چیزی که رفتار مصرف‌کننده را اصلاح می‌کند همین تغییر قیمت‌هاست. اگر فکر می‌کنیم که با کارهای جانبی مثل نصیحت‌کردن و تیزرهای تلویزیونی می‌توانیم مردم را تشویق کنیم که کمتر مصرف کنند، سخت در اشتباهیم. البته بهتر است دولت حمل‌و‌نقل عمومی را گسترش دهد که لزومی نباشد مردم همه‌جا از ماشین شخصی استفاده کنند.

منبع: جهان صنعت