آیا بازار انرژی جهان به آتش کشیده می‌شود؟

به گزارش اختصاصی انرژی پرس، قیمت نفت این هفته با تشدید تنش‌ها در خاورمیانه افزایش یافت. نگرانی‌ها از افزایش درگیری‌ها، احتمال اختلال در جریان نفت ‌منطقه را افزایش داد. جهش قیمت نفت به طور خودکار ترس از افزایش قیمت گاز را برمی‌انگیزد، اما کارشناسان استدلال می‌کنند که این مسئله چه‌بسا در واقعیت روی نداده و بیشتر در حد حدس و گمان باقی بماند.

تنش‌های آشنا، زمان‌های مختلف

قیمت نفت در این هفته بیش از ۶ دلار در هر بشکه (۵.۴۷ یورو) افزایش یافت. میانگین قیمت هر گالن گاز نسبت به هفته گذشته ۵ سنت افزایش یافته است. هر گونه تشدید عمده تنش‌ها در خاورمیانه خاطرات تحریم نفتی را که پس از آغاز جنگ یوم کیپور در سال ۱۹۷۳ رخ داد، تداعی می‌کند که قیمت نفت را چهار برابر افزایش داد.

با این حال، عرضه جهانی نفت از دهه ۱۹۷۰ به شدت تغییر کرده و ایالات متحده به بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت جهان تبدیل شده است. ماه‌ها جنگ بین اسرائیل و حماس و حزب الله‌ کمک چندانی به افزایش قیمت نفت اوپک و ۱۲ کشور تولیدکننده ‌آن نکرده است و احتمال افزایش درگیری‌ها باعث شده وضعیت همچنان بی‌ثبات باقی بماند.

بنا به گزارش آسوشیتد پرس، قیمت گاز ایالات متحده معمولاً همراه با نفت خام افزایش می‌یابد، چراکه قیمت نفت نیمی از هزینه یک گالن بنزین را تشکیل می‌دهد. بر اساس گزارش‌ها، میانگین ملی گاز آمریکا به حدود ۳.۱۸ دلار در هر گالن افزایش یافته است. اما این رقم هنوز ۱۳ سنت کمتر از یک ماه پیش و ۶۰ سنت کمتر از رقم یک سال قبل است. رکورد بالاترین میانگین ملی ۵ دلار در هر گالن در ژوئن ۲۰۲۲ به دست آمد.

به گفته کارشناسان، علیرغم خطر جنگ و فصل طوفان‌هایی که هنوز در آمریکا جریان دارد، قیمت بنزین داخلی در این کشور در حال کاهش است. از سوی دیگر، انتظار درازمدت این است که قیمت نفت پایین‌تر باشد نه بالاتر. دلیل این مسئله این بوده که تعادل بین عرضه و تقاضا به سمت عرضه متمایل شده است، امری که معمولاً بر قیمت نفت تأثیر می‌گذارد. این در حالی است که آژانس بین‌المللی انرژی در تازه‌ترین به‌روزرسانی خود در مورد بازارهای انرژی اعلام کرد تقاضا برای نفت در نیمه اول سال جاری با کمترین رقم از سال ۲۰۲۰ افزایش یافته است.

مبانی تنش و قیمت‌گذاری

شکی نیست که تهران در میانه این وضعیت نقشی تعیین‌کننده دارد. ایران ۳.۹۹ میلیون بشکه نفت در روز تولید می‌کند که ۴ درصد کل تولید جهان است. در مقایسه، عربستان سعودی حدود ۹ میلیون بشکه در روز تولید می‌کند. علی‌رغم تحریم‌های اعمال شده توسط غرب که سطح تولید و صادرات را با مشکل مواجه کرده است، ایران همچنان به یافتن راه‌هایی برای حفظ صادرات نفت خود ادامه می‌دهد و گاهی اوقات از روش‌های خلاقانه‌ای مانند ترکیب و برچسب‌گذاری مجدد نفت برای فروش به بازارهایی مانند چین استفاده می‌کند.

تا اواسط سال جاری، ایران حدود ۲ میلیون بشکه نفت در روز صادر می‌کرد که بیشتر از ۵۰۰ هزار بشکه در سال ۲۰۲۰، اما کمتر از ۲.۵ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۸ بود. این در حالی است که قیمت نفت روز پنج‌شنبه پس از آن که جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا گفت مقامات آمریکایی و اسرائیلی در حال مذاکره درباره حمله احتمالی رژیم صهیونیستی به تاسیسات نفتی ایران هستند، افزایش یافت.

«تام کلوزا»، رئیس تجزیه و تحلیل انرژی جهانی در سرویس اطلاعات قیمت نفت، معتقد است که قیمت نفت به بالاترین حد خود نزدیک می‌شود، به طوری که نفت خام آمریکا ۷۴.۳۸ دلار و نفت خام برنت، معیار بین‌المللی، ۷۸.۰۵ دلار است. وی افزود که ممکن است برنت قیمت ۸۰ دلار در هر بشکه یا بالاتر را هم شاهد باشد و این به سطح تنش‌های منطقه‌ای و تاثیرات آن بر بازار بستگی دارد.

به گفته کارشناسان، به محض اینکه اوضاع آرام شود، معامله‌گران نفت بر روی سال ۲۰۲۵ تمرکز خواهند کرد و سال آینده میلادی برای قیمت‌های بالا بسیار مشکل‌ساز به نظر می‌رسد، چراکه عرضه تقریباً به طور قطع بین ۵۰۰ هزار تا یک میلیون بشکه در روز از تقاضا پیشی می‌گیرد.

با توجه به این المان‌ها، به نظر می‌رسد که ماهیت بازارهای انرژی در حال حاضر آنچنان بی‌ثبات بوده که امکان طرح‌ریزی دقیق برای آینده آن وجود ندارد، با این همه چنین تصور می‌شود که آینده‌ای نامطمئن انتظار حوزه نفت و گاز را می‌کشد.