خاورمیانه، مقصد جدید صنایع انرژی خورشیدی چین

به گزارش اختصاصی انرژی پرس، چین در حال سرمایه‌گذاری گسترده در حوزه انرژی‌های پاک در خاورمیانه از جمله انرژی خورشیدی است. با موانع تجاری اروپا و ایالات متحده در برابر واردات تجهیزات انرژی خورشیدی چین، خاورمیانه که در حال حاضر به سمت تحول انرژی پاک در حال حرکت است و از روابط تجاری خوبی با چین برخوردار است، به عنوان یک خروجی حیاتی برای توسعه ظرفیت خورشیدی چین ظاهر شده است.

بنا به گزارش دیجیت تایمز، از سال ۲۰۲۳، صنعت انرژی خورشیدی چین با گسترش فراوان و رقابت باطل قیمت در میان تولیدکنندگان مواجه شده است. تعرفه‌های بالای اعمال‌شده توسط ایالات متحده و اروپا بر محصولات خورشیدی چین، بسیاری از شرکت‌ها را در معرض خطر زیان و حذف قرار داده است. بر اساس داده‌ها موجود، حتی تولیدکنندگان بزرگ نیز با شرایط نامطمئنی روبرو هستند.

غول‌های انرژی خورشیدی چین مانند «جینکوسولار»، «لانگی تکنولوژی»، «ترینا سولار»، و «جی‌ای سولار تکنولوژی» از سال ۲۰۲۳ با مشکل مواجه شده‌اند. شرکت‌های لانگی و جی‌ای سولار در سه ماهه اول سال ۲۰۲۴ ضرر کردند، در حالی که جینکوسولار و ترینا سولار شاهد کاهش ۲۹.۰۹ درصدی سود خالص خود بودند.

با این وجود، بازیگران اصلی صنعت چین همچنان با اشتیاق آخرین پیشرفت‌های خود در فناوری خورشیدی را در کنفرانس و نمایشگاه بین‌المللی تولید برق فتوولتائیک ۲۰۲۴ که از ۱۳ تا ۱۵ ژوئن در شانگهای برگزار شد، به نمایش گذاشتند. بنا به گزارش‌ها، خریداری محصولات تولید انرژی خورشیدی از سوی کشورهای خاورمیانه توانسته تا حدودی جبران‌کننده ضررهایی باشد که رقابت تجاری میان واشنگتن و پکن به بار آورده است.

یکی دیگر از عوامل ارتقای صنعت خورشیدی در چین، کشورهای حوزه خلیج فارس است. البته اتکای تاریخی خاورمیانه به نفت و گاز طبیعی به عنوان منابع اولیه انرژی منجر به تاخیر در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر می‌شود. با این حال، با تشدید فوریت اهداف کربن‌زدایی، کشورهای خاورمیانه نیاز به سرعت بخشیدن به انتقال خود به منابع انرژی پاک را تشخیص داده‌اند. به عنوان مثال، امارات متحده عربی قصد دارد تا سال ۲۰۵۰ سهم انرژی پاک را به ۵۰ درصد بر اساس «استراتژی انرژی ۲۰۵۰» خود افزایش دهد و تا سال ۲۰۵۰ انتشار گازهای گلخانه‌ای را به صفر برسد. به طور مشابه، «چشم‌انداز ۲۰۳۰» عربستان سعودی با هدف افزایش سهم صادرات غیرنفتی به تولید ناخالص داخلی از ۱۶ درصد به ۵۰ درصد تا سال ۲۰۳۰، به دنبال افزایش شش برابری درآمد غیرنفتی با انرژی خورشیدی به‌عنوان یک حوزه اصلی تمرکز است. هرچند که برخی کارشناسان معتقدند که تمرکزگذاری برنامه‌های چشم‌انداز ریاض تا حدودی با واقعیت فاصله دارد.

«باب پالتریا»، پژوهشگر حوزه انرژی‌های پاک در این زمینه به دیجیت تایمز گفت: «می‌توان چنین گفت که خاورمیانه تبدیل به یکی از مقاصد محبوب چین در حوزه صادرات فناوری پاک از جمله انرژی خورشیدی شده است. این مسئله از این جهت اهمیت دارد که حذف تدریجی سوخت فسیلی از برخی از کشورهای خاورمیانه که پیشتر تنها متکی به نفت و گاز بودند، امکانات سرمایه‌گذاری فراوانی را برای فعالان این بخش از جمله در چین فراهم می‌کند.» این پژوهشگر در این ادامه عنوان کرد: «با این همه مسئله زیرساخت را نیز نباید از یاد برد: از آنجایی که خاورمیانه اساسا متکی به سوخت فسیلی بوده، زیرساخت چندانی برای انرژی‌های پاک در این کشورها وجود ندارد، بنابراین پیشرفت در این حوزه ممکن است با تاخیر صورت بگیرد. با این همه، انکار نمی‌توان کرد که اقدامات جالب‌توجهی در این حوزه در حال انجام است و پکن روی توسعه این موضوع حساب ویژه‌ای باز کرده است.» وی افزود که چین تاکنون توانسته با این استراتژی جایگزین‌های مناسبی برای محدودیت‌های اعمال‌شده از سوی واشنگتن پیدا کند و همچنان اقتصاد خود را پیش براند.

از سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳، صادرات ماژول‌های خورشیدی چین به خاورمیانه و شمال آفریقا با رشد سریع در عربستان سعودی و امارات متحده عربی از ۱۰ گیگاوات فراتر رفت. تنها در چهار ماه اول سال ۲۰۲۴، چین ۱۰.۳ گیگاوات ماژول به خاورمیانه صادر کرد که نشان‌دهنده افزایش ۱۸۰ درصدی نسبت به سال گذشته است. بازیگران اصلی انرژی خورشیدی مانند جینکوسولار و ترینا سولار در حال تشکیل هیئت‌هایی برای کشف فرصت های همکاری تجاری جدید در خاورمیانه هستند. شرکت‌های دیگر، از جمله لانگی تکنولوژی ، سفارش‌های عمده‌ای را در خاورمیانه به دست آورده‌اند، با تامین‌کنندگان قطعات جانبی که قصد دارند شرکت‌های تابعه کاملاً تحت مالکیت محلی ایجاد کنند.

در ماه مه ۲۰۲۳، شرکت «تی‌الی‌سی» چین یک مشارکت استراتژیک با کارخانه ویژن عربستان سعودی برای ایجاد یک نیروگاه انرژی خورشیدی ایجاد کرد. ترینا سولار نیز قصد دارد در امارات متحده عربی تاسیساتی با قابلیت تولید ۵۰۰۰۰ تن مواد سیلیکونی، ۳۰ گیگاوات ویفر سیلیکونی کریستالی و ۵ گیگاوات ماژول باتری در سه فاز بسازد. جی‌ای سولار تکنولوژی نیز قصد دارد یک پروژه ۱۲۰۰۰۰ تنی مواد سیلیکونی بسازد و در حال مذاکره با عربستان سعودی برای ایجاد اولین کارخانه مواد سیلیکونی خارج از کشور است.

داده‌ها و قرائن موجود حاکی از آن است که توسعه زیرساخت‌ها و صنایع وابسته انرژی خورشیدی در خاورمیانه بدل به یکی از اولویت‌های اصلی شرکت‌های چینی شده است و به نظر می‌رسد که پکن توانسته جایگزین مناسبی برای جای خالی شرکت‌های آمریکایی پیدا کند. باید منتظر ماند و دید که این همکاری تا کجا پیش رفته و سایر کشورهای منطقه چگونه می‌توانند از این فصرت بهره‌برداری کنند.