با میادین گازی ایران آشنا شویم

به گزارش انرژی پرس، ایران همانطور که نام دومین ذخایر بزرگ گاز جهان را با خود به یدک می‌کشد و دارای سی‌وهفت میدان گازی قابل برداشت است، اما همچنان با کلاف سردرگم ناترازی، دست و پنجه نرم می‌کند. برخی از این میادین با کشورهای همسایه مشترک و برخی دیگر تنها متعلق به ایران هستند. در این گزارش نگاهی داریم به مهمترین این میادین، تاریخچه و ظرفیت آن‌ها و اینکه وجود این میادین، تا چه اندازه می‌تواند خیال ما را از جانب تأمین گاز آسوده کند:  

میدان گازی آرش 

این میدان که در شمال خلیج فارس و در استان بوشهر قرار دارد، میدان مشترک با کشورهای کویت و عربستان سعودی است که متأسفانه ایران در برداشت از آن، دچار چالش‌های جدی‌ای است که به نفع همسایگان تمام شده.  

این میدان که در سال ۱۳۴۶ توسط ژاپنی‌ها کشف شد و ایران، بهره‌برداری از آن را در سال ۱۳۹۱ آغاز کرد، دارای ذخیره در جای ۲۰ تریلیون فوت مکعب گاز طبیعی و ذخیره نفت خام درجای این میدان نیز نزدیک به ۳۱۰ میلیون بشکه برآورد می‌شود. 

این میدان از جمله میادینی است که ایران باید تلاش کند سهم خود را از آن دریافت کند چرا که سال‌هاست کشورهای همسایه از ذخیره این میدان برداشت می‌کنند و ایران همچنان از این بازی بیرون ایستاده است.  

میدان گازی آغار 

این میدان در فاصله ۱۱۰ کیلومتری از جنوب‌شرقی شیراز و در مجاورت شهر قیر، در استان فارس قرار گرفته است. 

میدان آغار در سال ۱۳۵۱ کشف شد و تاکنون در این میدان گازی ۱۶ حلقه چاه گازی حفاری و تکمیل شده است، که در حال حاضر شمار ۱۳ حلقه از آن‌ها در مدار تولید قرار دارند. 

ظرفیت تولید میدان گازی آغار، به‌طور میانگین روزانه ۹۵ میلیون متر مکعب گاز طبیعی است. از این میدان همچنین به‌طور روزانه ۴٫۳۰۰ بشکه میعانات گازی نیز تولید می‌شود. 

میدان گازی پارس جنوبی  

این میدان بزرگترین میدان گازی جهان است که در خلیج فارس و به‌طور مشترک، در آب‌های سرزمینی ایران در حدود ۳۳ درصد (استان بوشهر) و قطر حدود ۶۷ درصد واقع شده‌است. 

حجم ذخیره درجای گاز طبیعی میدان پارس جنوبی در حدود ۵۱ تریلیون مترمکعب و ذخیره قابل برداشت آن ۳۶ تریلیون مترمکعب برآورد می‌شود. در حال حاضر به‌طور متوسط روزانه ۱ میلیارد و ۲۱۰ میلیون متر مکعب گاز طبیعی از این میدان استخراج می‌شود. 

ذخیره‌ی بخش ایرانی میدان ۱۳٫۳ تریلیون مترمکعب گاز درجا و ۱۹ میلیارد بشکه میعانات گازی (۹ میلیارد بشکه قابل برداشت) است که ۵۰ درصد ذخایر گازی ایران و ۸ درصد از ذخایر گازی جهان را در خود جای داده‌است. 

میدان گازی پارس شمالی  

میدان گازی پارس شمالی در ۱۲۰ کیلومتری جنوب شرقی بوشهر در آب‌های خلیج فارس واقع شده است.  

ذخیره میدان ۵۹ تریلیون فوت مکعب است که ۷۲ درصد آن در مخزن بالائی به نام کنگان و دالان فوقانی و ۲۸ درصد بقیه ذخیره مخزن زیرین به نام دالان تحتانی است. 

میدان گازی تابناک 

میدان گازی تابناک در قسمت شرقی شهرستان عسلویه و جنوب شهرستان لامرد و شمال شهرستان پارسیان واقع شده و بخش اعظم آن در سال ۱۳۷۸ کشف شده است.  

این میدان گازی بزرگ‌ترین میدان گاز شیرین کشف شده در خشکی ایران است که به سبب شیرین بودن گاز تحصیل شده از آن و امکان تزریق سریع تر آن به خطوط لولهٔ سراسری گاز، از اهمیت بسیاری برخوردار است. میدان گازی تابناک که بخش اولیه آن در سال ۱۹۶۳ کشف شده، در جنوب ایران در بخش شرقی تاقدیس عسلویه قرار دارد. 

این میدان ۳۹۴ میلیون متر مکعب در روز تولید دارد.  

میدان گازی تنگ بیجار 

این میدان در استان ایلام و در دو فاز واقع شده است. ظرفیت فرآورش آن میدان ۷ میلیون متر مکعب گاز در روز است. 

میدان گازی خانگیران 

منطقه عملیاتی خانگیران، ۱۸۰ کیلومتری شمال شرق مشهد و ۲۵ کیلومتری شمال غربی شهر مرزی سرخس، در گستره‌ای به وسعت ۵۰ در ۷۰ کیلومتر مربع واقع شده‌ است. هم‌اکنون تولید گاز از سه مخزن مزدوران و شوریجه، به حدود ۶۰ میلیون متر مکعب در روز رسیده ‌است. 

میدان گازی خیام 

میدان گازی خیام، در شرق بندر عسلویه و در حاشیه خلیج فارس واقع شده است. میدان خیام دارای بیش از ۹ تریلیون و ۸۰ میلیارد فوت مکعب ذخیره درجای گاز است و بر اساس پیش‌بینی‌های به عمل آمده، این میدان توان تولید روزانه ۸۴۰ میلیون فوت مکعب گاز طبیعی را حداقل برای ۲۸ سال دارد، که تقریبأ، معادل تولید یک فاز میدان گازی پارس جنوبی است. 

حجم گاز قابل استحصال میدان خیام، در حدود ۷ تریلیون و ۳۲۰ میلیارد فوت مکعب معادل ۲۱۰ میلیارد متر مکعب است. میدان گازی خیام بیش از ۲۱۸ میلیون بشکه میعانات گازی دارد که ۱۰۰ میلیون بشکه آن قابل استحصال است.

میدان گازی دالان 

این میدان در فاصله ۱۲۰ کیلومتری از جنوب غربی شیراز واقع شده است. این میدان توان تولید روزانه ۲۰ میلیون متر مکعب گاز و ۵٫۵۰۰ بشکه مایعات گازی را دارد. حجم ذخیره درجای گاز این میدان ۸٫۵ تریلیون فوت مکعب برآورد می‌شود. 

میدان گازی سرخون 

این میدان در جنوب شرقی کشور ایران ، در استان هرمزگان و در ۲۰ کیلومتری شمال شرقی بندرعباس واقع شده‌ است. 

توان تولید روزانه گاز این میدان، برابر با ۲/۱۵ میلیون متر مکعب و تولید میعانات گازی آن، ۱۱۴۹۰ بشکه‌ است. 

میدان گازی سردار جنگل 

این میدان در دریای خزر و انتهای بخش مرزی ایران قرار دارد.  

میدان سردار جنگل، دارای ۵۰ هزار میلیارد فوت مکعب ذخیره درجای گاز است. 

میدان گازی سفید باغون 

 این یکی از میدان‌های گازی ایران است که در مرکز استان فارس قرار دارد و در سال ۲۰۰۹ کشف شده است. این میدان دارای حجم ذخیره ۶ تریلیون فوت مکعب گاز طبیعی است.  

میدان گازی شانول 

 این میدان در شهرستان‌های لامرد و خنج در جنوب استان فارس قرار دارد. 

توان تولیدی روزانه این دو میدان در مجموع ۳۵٫۶ میلیون کیلومتر مکعب و توان تولید مایعات گاز آن‌ها ۱۲۷۹۰ بشکه در روز است.  

میدان گازی کنگان 

این میدان در فاصله ۱۶۰ کیلومتری از جنوب شرقی بوشهر و در نزدیکی شهر کنگان در استان بوشهر قرار دارد. 

میدان گازی کنگان به طور متوسط روزانه ۵۲ میلیون متر مکعب، گاز طبیعی و ۱۶ هزار بشکه میعانات گازی تولید می‌شود. میدان گازی کنگان با ذخیره درجای ۲۹ تریلیون فوت مکعب در مدار تولید قرار دارد.  

میدان گازی کیش 

این میدان که در فاصله ۳۰ کیلومتری شرق جزیره لاوان قرار دارد. 

حجم گاز درجای میدان در حالت مورد انتظار در حدود ۴۸ تریلیون فوت مکعب با ضریب بازیافت ۷۵ درصد و حجم میعانات گازی در جای میدان در حالت مورد انتظار در حدود ۵۱۴ میلیون بشکه تخمین زده شده‌ است. 

میدان گازی چالوس 

این میدان که در دریای خزر قرار دارد، دارای حداقل ۷/۱تریلیون متر مکعب گاز طبیعی است که دهمین مخزن بزرگ گاز در جهان است. 

ساختار میدان چالوس طبق برآوردها دارای ذخایر گازی معادل یک چهارم میدان عظیم گازی پارس جنوبی یا حدود ۱۱ فاز آن است. 

میدان گازی وراوی 

 این میدان در تاقدیس وراوی (کوه نر) شهرستان‌های لامرد و خنج در جنوب استان فارس قرار دارد. توان تولید روزانه گاز این میدان ۵/۸ میلیون متر مکعب و توان تولید مایعات گازی آن ۱۴۴۰ بشکه است. 

عزمی برای رفع ناترازی گاز وجود ندارد  

با وجود این میادین که هرکدام، حجم قابل توجهی از گاز را تولید می‌کنند اما کشور همچنان درگیر چالش ناترازی گاز است که در سال‌های آینده بر میزان آن افزوده خواهد شد. تحریم‌ها، عدم سرمایه‌گذاری روی میادین گازی و همچنین سوء مدیریت، از جمله مهمترین دلایلی هستند که ایران را با وجود دارا بودن ذخایر عظیم، دچار ناترازی گاز کرده است.